Kırık nedir, çatlak nedir?

Kemiğin bütünlüğünün bozulmasına kırık denilir. Eğer kırılan parçalar bir arada duruyorlarsa bu durum çatlak olarak da adlandırılabilir. Aslında biz ortopedistler çatlak tanımını genellikle kullanmayız. Çünkü çatlak da özünde bir kırıktır.

Kemikler kırılırken diğer dokulara neler olur?

Kırığın modern tanımı, kemik bütünlüğünün bozulduğu yumuşak doku yaralanması olarak yapılır. Kemiği kıracak kadar etki eden kuvvet, kemiğin etrafındaki kas, sinir, damar gibi diğer dokulara da hasar verir. Bir diğer yaralayıcı neden de oldukça keskin olan kırık uçlarıdır. Kırık sonrası hareket edildikçe kırık uçları etraf dokuları zedelemeye devam eder.  

Kırıklar nasıl kaynar?

Kırık kaynaması doğal bir süreçtir. Vücudumuz normal şartlarda iyileştirmeye programlanmıştır. Nasıl elimiz kesildiğinde bir iyileşme oluyorsa kırık sonrası da benzer bir iyileşme olur, eğer gerekli koşullar sağlanırsa.

Bir kırığın iyileşmesi için iki temel koşul gerekir. Birincisi kırık uçlarının oynamayacak şekilde sabitlenmesidir. Diğeri de iyileşmeyi sağlayacak kan damarlarının o bölgede bulunmasıdır.  Aslında biz ortopedistlerin yaptığı da bu koşulları sağlamaktır.

Kelle – Paça çorbası içince kırıklarım çabuk mu iyileşir?

Kırık geçirenlere ısrarla kelle-paça çorbası içmeleri öğütlenir. Ama ne yazık ki, kırıkların çorba ya da kemik suyu gibi gıdalarla daha çabuk iyileşeceğini gösteren bilimsel bir veri yoktur. Bu tarz gıdalardaki yüksek protein ve özellikle yağ içeriği genellikle hareketsiz kalınan kırık sonrası dönemde kilo alınmasına yol açacaktır. Kırık iyileşmesi için sebze, meyve, et ve süt ürünlerini içeren dengeli beslenme yeterli olacaktır.

Kırık uçları nasıl sabitlenir?

Kırık uçlarının kaynayabilmesi için uç uca gelmeleri ve hareket etmemeleri gerekir. Eğer kırık çok parçalanmamış ve kırık uçları çok ayrılmamışsa sadece alçılama ile tespit sağlanabilir. Kırık uçlarının bir araya getirilmesi dışarıdan müdahalelerle sağlanamazsa ameliyat gerekli olur.

Ortopedi ameliyatlarında kırıklar nasıl birleştirilir?

Kırık ameliyatlarında yapılan, kırık uçlarını bir araya getirerek sabitleştirmektir. Bunun için kullanılan iki temel malzeme plak-vidalar ve kemik içi (intramedüller) çivilerdir. Plak vidalar kemiğin dışına yerleştirilir. Çiviler ise kemik iliği denilen kemiklerinin ortasındaki boş alana konulur.

Platin nedir?

Halk arasında ameliyat sırasında kullanılan kırık uçlarını sabitleyen metallere platin denilir. Aslında bu yanlış bir kavramdır. Günümüzde bu malzemeler ya titanyumdan yada paslanmaz çelikten üretilir.

Kemiklerin her bölgesinin kırığı bir midir?

Uzun kemiklerin iki ucundaki toparlak alanlar genellikle kıkırdakla kaplıdır ve eklemleri oluşturur. İki toparlak alan arasındaki bölgeye de kemiğin gövdesi denir. Eklem bölgesindeki kırıklar, gövde kısmına göre daha önemlidir. Çünkü eklem içi kırıkların milimetrik olarak birleştirilmeleri gerekir. Bu sağlanamazsa eklem yüzeyleri bozulur ve kırık sonrası hasta eklemini rahat olarak oynatamaz. Erken dönemde artroz (kireçlenme) gelişir. Gövde kısımlarındaki kırıklarda ufak tefek açı farkları tolere edilebilir ve sorunsuz iyileşebilir.

Neden bazen platin bazen de protez konuluyor?

Kırık tedavisinde her zaman için öncelikli amacımız hastalarımızın kendi kemiklerinin iyileşmesini sağlamaktır. Bunu, sizlerin platin dediği tespit materyalleri ile sağlarız. Bazı durumlarda, özellikle eklem bölgesindeki kırıklar için, kırık uçlarının eskisi gibi birleştirilmesi mümkün olmaz. Veya birleştirilseler bile, kırık sırasında kan akımı bozulduğu için kırıklar kaynamaz. Bu gibi durumlarda kırık bölge çıkarılarak yerine protez denilen yedek parçalarını yerleştiririz. Böylece eklem bölgeleri tekrar eskisi gibi hareket edebilir.